Tranh chấp về hành vi đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động

Thứ tư - 17/04/2024 08:25

Những năm gần đây, các tranh chấp liên quan đến quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động với người sử dụng lao động đang có xu hướng gia tăng. Đặc biệt là việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên khi bị đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động.

1. Hành vi đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động là gì?
Hợp đồng lao động là sự thỏa thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động về việc làm có trả công, tiền lương, điều kiện lao động, quyền và nghĩa vụ của mỗi bên trong quan hệ lao động. Trường hợp hai bên thỏa thuận bằng tên gọi khác nhưng có nội dung thể hiện về việc làm có trả công, tiền lương và sự quản lý, điều hành, giám sát của một bên thì vẫn được coi là hợp đồng lao động. (Khoản 1 Điều 13 Bộ luật lao động 2019)
Việc đơn phương chấm dứt hợp đồng là việc một bên trong hợp đồng tự ý chấm dứt việc thực hiện nghĩa vụ theo hợp đồng đó vì nhiều lý do khác nhau mà không có sự thỏa thuận của hai bên.
Theo quy định của Bộ luật lao động thì người sử dụng lao động và người lao động đều có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng nhưng phải tuân theo quy định của pháp luật. Trường hợp các bên đơn phương chấm dứt hợp đồng không tuân quy định của pháp luật Dân sự và pháp luật Lao động thì sẽ dẫn đến tranh chấp
2. Thế nào là đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động đúng luật?
a, Đối với người lao động
- Về thời hạn báo trước, ngoài các ngành nghề đặc thù được Chính phủ quy định, số ngày làm việc tối thiểu cần thông báo trước là:
+ 45 ngày (HĐLĐ không xác định thời hạn)
+ 30 ngày (HĐLĐ 12 tháng đến 36 tháng)
+ 3 ngày (HĐLĐ dưới 12 tháng)
- Các trường hợp chấm dứt hợp đồng không cần báo trước:
+ Không được bố trí theo đúng công việc, địa điểm làm việc hoặc điều kiện làm việc theo thỏa thuận (trừ trường hợp tại Điều 29)
+ Trả lương không đúng thỏa thuận (trừ trường hợp tại Khoản 4 Điều 97)
+ Bị người sử dụng lao động có hành vi làm ảnh hưởng đến sức khỏe, nhân phẩm, danh dự; bị cưỡng bức lao động;
+ Bị quấy rối tình dục tại nơi làm việc;
+ Lao động nữ mang thai phải nghỉ việc (Khoản 1 Điều 138)
+ Đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định tại Điều 169 của Bộ luật này, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác;
+ NSDLĐ cung cấp thông tin không trung thực theo quy định tại Khoản 1 Điều 16 Bộ luật Lao động 2019 làm ảnh hưởng đến việc thực hiện HĐLĐ.
+ Người sử dụng lao động cung cấp thông tin không trung thực theo quy định tại Khoản 1 Điều 16 của Bộ luật này làm ảnh hưởng đến việc thực hiện HĐLĐ.
b, Đối với người sử dụng lao động
Khi muốn đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động, ngoài việc phải thông báo như đối với người lao động thì người lao động cần phải đảm bảo đủ các yếu tố sau:
- Điều kiện để người sử dụng lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng:
+ NLĐ thường xuyên không hoàn thành công việc theo HĐLĐ
+ NLĐ bị ốm đau, tai nạn đã điều trị 12 tháng liên tục đối với người làm việc theo HĐLĐ không xác định thời hạn hoặc đã điều trị 06 tháng liên tục đối với người làm việc theo HĐLĐ xác định thời hạn có thời hạn từ 12 tháng đến 36 tháng hoặc quá nửa thời hạn HĐLĐ đối với người làm việc theo HĐLĐ xác định thời hạn có thời hạn dưới 12 tháng mà khả năng lao động chưa hồi phục.
+ Do yếu tố khách quan mà NSDLĐ đã tìm mọi biện pháp khắc phục nhưng vẫn buộc phải giảm chỗ làm việc.
+ NLĐ không có mặt tại nơi làm việc sau thời hạn quy định tại Điều 31 Bộ luật Lao động 2019.
+ NLĐ đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định tại Điều 169 Bộ luật Lao động 2019, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
+ NLĐ tự ý bỏ việc mà không có lý do chính đáng từ 05 ngày làm việc liên tục trở lên.
+ NLĐ cung cấp không trung thực thông tin theo quy định tại khoản 2 Điều 16 Bộ luật Lao động 2019 khi giao kết HĐLĐ làm ảnh hưởng đến việc tuyển dụng NLĐ.
- Người sử dụng lao động không cần báo trước trong trường hợp sau đây
+ NLĐ không có mặt tại nơi làm việc sau thời hạn quy định tại Điều 31 Bộ luật Lao động 2019.
+ NLĐ tự ý bỏ việc mà không có lý do chính đáng từ 05 ngày làm việc liên tục trở lên.
Cơ sở phát sinh tranh chấp có thể là vi phạm thời hạn thông báo trước khi chấm dứt hợp vi phạm về điều kiện, thủ tục như đã nêu ở trên. Trường hợp vi phạm nhưng điều trên mà các bên có phát sinh tranh chấp thì pháp luật quy định những phương thức giải quyết tranh chấp nêu dưới đây:
3. Phương thức giải quyết tranh chấp về đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động
Các phương thức giải quyết được quy định tại Bộ luật lao động bao gồm
- Hoà giải viên lao động
- Hội đồng trọng tài lao động
- Tòa án
4. Thời hiệu giải quyết tranh chấp
Điều 190 Bộ luật Lao động 2019 quy định như sau:
- Với hòa giải tranh chấp lao động cá nhân là 06 tháng kể từ ngày phát hiện ra hành vi mà bên tranh chấp cho rằng quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị vi phạm.
- Việc yêu cầu Hội đồng trọng tài lao động giải quyết tranh chấp lao động cá nhân là 09 tháng kể từ ngày phát hiện ra hành vi mà bên tranh chấp cho rằng quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị vi phạm.
- Thời hiệu yêu cầu Tòa án giải quyết tranh chấp lao động cá nhân là 01 năm kể từ ngày phát hiện ra hành vi mà bên tranh chấp cho rằng quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị vi phạm.
(Trường hợp người yêu cầu chứng minh được vì sự kiện bất khả kháng, trở ngại khách quan hoặc lý do khác theo quy định của pháp luật mà không thể yêu cầu đúng thời hạn quy định tại nêu trên thì thời gian có sự kiện bất khả kháng, trở ngại khách quan hoặc lý do đó không tính vào thời hiệu yêu cầu giải quyết tranh chấp lao động cá nhân).

Khuyến nghị:

1. Bài viết nêu trên được luật sư, chuyên gia của Luật Toàn Long thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.

2. Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến từ các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tuy nhiên, người đọc chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi các ý kiến đưa ra chỉ là quan điểm cá nhân người viết.

3. Mọi yêu cầu giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Luật Toàn Long qua Tổng đài tư vấn pháp luật Tư vấn: 0936.521.533, E-mail: luattoanlong@gmail.com.

Những tin mới hơn

Những tin cũ hơn