Quy định của pháp luật về xóa án tích

Thứ sáu - 03/05/2024 21:17

1. Án tích là gì?
Án tích là hậu quả pháp lý của việc bị kết án, và cũng là một trong những hình thức của trách nhiệm hình sự. Án tích tồn tại trong suốt thời gian người bị kết án chấp hành bản án và trong một khoảng thời gian nhất định sau khi chấp hành xong bản án.
Như vậy, xóa án tích có nghĩa là xóa đi hậu quả sau cùng của việc phạm tội. Người được xóa án tích coi như người chưa bị kết án
2. Các trường hợp được xóa án tích
2.1. Đương nhiên được xóa án tích (Điều 70 Bộ luật Hình sự 2015; sửa đổi, bổ sung năm 2017)
Một người được coi là đương nhiên được xóa án tích khi họ không phạm phải các tội về xâm phạm an ninh quốc gia, tội phá hoại hòa bình, chống loài người và tội phạm chiến tranh và kể từ khi hết thời hiệu thi hành bản án, người đó không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn quy định của pháp luật, chấp hành xong hình phạt chính hoặc hết thời gian thử thách án treo, người đó đã chấp hành xong hình phạt bổ sung, các quyết định khác của bản án; đã chấp hành xong hình phạt bổ sung, các quyết định khác của bản án (nếu có).
2.2. Do Tòa án quyết định
Thứ nhất, (theo quy định tại Điều 71 Bộ luật Hình sự 2015; sửa đổi, bổ sung năm 2017), căn cứ vào tính chất của tội phạm đã thực hiện, thái độ chấp hành pháp luật, thái độ lao động của người bị kết án, Tòa án sẽ ra quyết định xóa án tích với các tội phạm về xâm phạm an ninh quốc gia (Chương XIII), tội phá hoại hòa bình, chống loài người và tội phạm chiến tranh (Chương XXVI) khi người bị kết án đã chấp hành xong hình phạt chính, thời gian thử thách án treo hoặc hết thời hiệu thi hành bản án và không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn quy định; đã chấp hành xong hình phạt bổ sung, các quyết định khác của bản án (nếu có).
Thứ hai, trong một số trường hợp đặc biệt - xóa án tích sớm (theo quy định tại Điều 71 Bộ luật Hình sự 2015; sửa đổi, bổ sung năm 2017), đó là người bị kết án có những biểu hiện tiến bộ rõ rệt và đã lập công, được cơ quan, tổ chức nơi người đó công tác hoặc chính quyền địa phương nơi người đó cư trú đề nghị, có đơn gửi Tòa án đã xét xử sơ thẩm quyết định việc xóa án tích nếu người đó đã bảo đảm được ít nhất một phần ba thời hạn quy định của pháp luật.
3. Xóa án tích trong trường hợp đặc biệt
Việc xóa án tích trong trường hợp đặc biệt theo Điều 72 Bộ luật Hình sự 2015 quy định trong trường hợp người bị kết án có những biểu hiện tiến bộ rõ rệt và đã lập công, được cơ quan, tổ chức nơi người đó công tác hoặc chính quyền địa phương nơi người đó cư trú đề nghị thì:
Tòa án quyết định việc xóa án tích nếu người đó đã bảo đảm được ít nhất một phần ba thời hạn quy định tại khoản 2 Điều 70 và khoản 2 Điều 71 của Bộ luật này.
4. Thủ tục xóa án tích
Căn cứ vào Điều 369 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 quy định về thủ tục xóa án tích và Điều 45 Luật Lý lịch tư pháp 2009 quy định về thủ tục cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 1 thì:
Thứ nhất, đối với người xóa án tích theo quyết định của Tòa án (bao gồm cả xóa án tích trong trường hợp đặc biệt).
- Bước 1: Người bị kết án nộp hồ sơ xóa án tích đến Tòa án đã xét xử sơ thẩm;
- Bước 2: Tòa án sẽ chuyển hồ sơ xin xóa án tích cho Viện kiểm sát cùng cấp trong thời hạn 03 ngày kể từ ngày nhận được hồ sơ và sau 05 ngày kể từ ngày nhận được hồ sơ thì Viện kiểm sát sẽ thông báo bằng văn bản và chuyển tài liệu lại cho Tòa án;
- Bước 3: Trong thời hạn 05 ngày kể từ ngày nhận lại tài liệu từ Viện kiểm sát, Tòa án sẽ ra quyết định xóa án tích nếu người bị kết án có đủ điều kiện để xóa án tích;
- Bước 4: Trong thời hạn 05 ngày tiếp theo, Tòa án sẽ gửi quyết định xóa án tích cho người bị kết án;
Thứ hai, đối với trường hợp đương nhiên xóa án tích
Để được cấp phiếu lý lịch tư pháp, người đương nhiên xóa án tích cần mang theo bản sao CMND/CCCD và tờ khai yêu cầu cấp phiếu lý lịch tư pháp đến Sở Tư pháp nơi thường trú/tạm trú để xin cấp Phiếu lý lịch tư pháp.
Sở Tư pháp trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày nhận được yêu cầu sẽ cấp Phiếu lý lịch tư pháp cho người bị kết án
5. Cơ quan nào có thẩm quyền cấp Phiếu lý lịch tư pháp cho người đã xóa án tích?
Căn cứ theo Điều 44 Luật Lý lịch tư pháp 2009 quy định về cập nhật thông tin lý lịch tư pháp trong trường hợp người bị kết án được xoá án tích. Theo đó, các cơ quan có thẩm quyền cấp phiếu lý lịch tư pháp gồm:
- Trung tâm lý lịch tư pháp quốc gia;
- Sở Tư pháp.
6. Hồ sơ xóa án tích gồm những giấy tờ nào?
Đối với người bị kết án không thuộc trường hợp đương nhiên xóa án tích thì người bị kết án có yêu cầu xóa án tích cần chuẩn bị những giấy tờ sau:
- Tờ khai theo mẫu của Tòa án;
- Đơn xin xóa án tích.
- Bản sao CMND/CCCD;
- Giấy chứng nhận không phạm tội mới của cơ quan công an cấp xã nơi người có yêu cầu thường trú;
- Giấy chứng nhận chấp hành xong án phạt tù;
- Giấy xác nhận cơ cơ quan thi hành án dân sự xác nhận đã hoàn thành xong các khoản bồi thường, án phí, tiền phạt;
Đối với trường hợp xóa án tích trong trường hợp đặc biệt thì trong hồ sơ cần có thêm:
- Văn bản đề nghị của chính quyền, cơ quan, tổ chức nơi người bị kết án thường trú, công tác.
Lưu ý: Đối với trường hợp đương nhiên được xóa án tích mà người bị kết án muốn xin giấy xác nhận xóa án tích thì nộp cho Tòa án những giấy tờ sau:
- Đơn xin xác nhận xóa án tích;
- Giấy chứng nhận chấp hành xong hình phạt tù của trại giam nơi thụ hình án cấp;
- Giấy xác nhận cơ cơ quan thi hành án dân sự xác nhận đã hoàn thành xong các khoản bồi thường, án phí, tiền phạt;
- Giấy chứng nhận không phạm tội mới do công an cấp huyện nơi người bị kết án thường trú cấp;
- Bản sao CMND/CCCD.

Khuyến nghị:

1. Bài viết nêu trên được luật sư, chuyên gia của Luật Toàn Long thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.

2. Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến từ các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tuy nhiên, người đọc chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi các ý kiến đưa ra chỉ là quan điểm cá nhân người viết.

3. Mọi yêu cầu giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Luật Toàn Long qua Tổng đài tư vấn pháp luật Tư vấn: 0936.521.533, E-mail: luattoanlong@gmail.com.

Những tin mới hơn

Những tin cũ hơn